काठमाडौं । विवादित नागरिकत विधेयकका कारण हाल भारतका विभिन्न स्थानहरु तनावग्रस्त वनेका छन् । भारतको तल्लो सदन लोकसभाले पारित गरेको विधेयक हाल माथिल्लो सदन राज्यसभाले पनि सदर गरिदिएको छ ।
राज्यसभामा १ सय २५ मत सो विधेयकको पक्षम खसेको थियो भने १ यस ५ मत विपक्षमा खसेको थियो । यो मतदानले सत्तारुढ भारतीय जनता पार्टी(भाजपा)को राज्यसभामा कत्तिको पकड छ भन्ने कुरा पनि स्पष्ट पारिदिएको छ । राज्यसभाम भाजपाको बहुमत छैन त्यसैले पनि यो विधेयस पास गर्न सफल बनेकाले भाजपाको निर्णय भारतीय राजनेतालाई परिक्षास्वरुप बनेको जानकारहरु बताउँछन् ।
अफगानिस्तान, पाकिस्तान, बंगलादेश लगायतका देशबाट आएका लैङ्गीक, धार्मिक, जातिय अल्पसंख्यको मुद्दा सम्बोधन गर्न यो विधेयक ल्याइएको भाजपा नेताको बुझाइ रहेको छ भने प्रतिपक्षी दल कांग्रेसले फरक मत राखेको छ । कांग्रेस नेतृ सोनिया गान्धिले सो विधेयक पास भएकै दिन ‘कालो दिन’ भनेर घोषण गरेकी थिइन् । उनले भनिन्, ‘यो भारतको अनेकताबीच सङ्कीर्णता र कट्टरपन्थी शक्तिको जित हो ।’
यस्तो नियमले भारतको जैविक विविधता, जातिय सहिष्णुता र भारतीय पहिचानमा असर गर्ने भन्दै प्रतिपक्षी कांग्रसले विरोध गरेको थियो । केही आलोचकहरुले उक्त विधेयक मुस्लिमहरुलाई सिमान्त पार्ने भाजापाको योजनाको अंश भएको आरोप लगाउँछन् ।
केही मानसिको भनाइ हेर्ने हो भने धार्मिक आधारमा गरिएको यस्तो विभेदले भारतको संविधानमा उल्लिखत धर्म निरपेक्षताको सिद्धन्तलाई उल्लङ्घन गरेको छ । धार्मिक आस्थालाई नागरिकता प्राप्तिको अनुकुलन बनाइनु हुँदैन भन्ने धारण एक प्रकारका मानिसहरुले बताएका हुन् ।
दिल्लीका एक प्रदर्शककारी भन्छन, ‘पहिलेबाटै नै मुस्लिममाथि आक्रमण भइरहेको छ । यो कानुनले त उनीहरुलाई अझ कमजोर बनाउँछ ।’
भारतको पूर्वोत्तर राज्य आसाममा पनि नागरिकता विधेयकको विरोधमा प्रदर्शन सुरु भैसकेको छ । यो विधेयकले बंगलादेशबाट आएका प्रवासी बंगलादेशीले स्थानीय आसामी जनतामाथी शासन गर्ने डर त्यहाँका जनतालाई छ । यसकारण सबैभन्दा धेरै विरोध सोही क्षेत्रमा भएको छ ।
तर, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भने यस्तो हुन नदिने बताउँदै आएका छन् । उनले एक ट्वीटमा लेखेका छन, ‘धारा ६ अनुसार म र भारतीय सरकार यो कुरामा आसामी जनताको राजनीतिक, भाषिक, संस्कृतिक र भूमि अधिकारलाई सुरक्षित गर्नको लागि प्रतिबद्ध छौं ।’
उनले दुवै सदनबाट नागरिकता विधेयक पास भए तापनि आसामी जनतालाई चिन्ता नलिन आग्रह गरेका छन् । उनले भनेका छन, ‘म तपाइँ(आसामी)हरुको हक, पहिचान र सुन्दर संस्कृतिलाई मलजल गरेर फुलाउने विश्वास दिलाउन चाहान्छु ।’
राज्यसभामा बोल्दै गृहमन्त्री अमित शाहले तीन देशमा धार्मिक प्रताडना खेपेका मानिसलाई नागरिकता दिन यो कानुन आएको बताए ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले यसअघि विधेयक सबैलाई मिलाएर राख्ने र मानवीय मूल्यले भरिएको भारतको शताब्दियौँ पुरानो परम्परा अनुरूप आएको भनेका थिए ।
तर उन(प्रधामन्त्री र गृहमन्त्री)को यस्तो आश्वासन आए पनि बंगलादेशसँग सीमा जोडिएका भारतका राज्यहरुमा प्रदर्शन भने रोकीएको छैन् । यतिवेला सो विधेयक संसदीय प्रकृयाबाट पारित भैसकेको छ ।
त्यहाँका मानिसहरु उनको आश्वासनमा विश्वास गर्न सकिरहेका छैनन् । भारत सरकारले बंगलादेशबाट आउने मानिसको चेपुपामा पर्ने डर उनीहरुको मनबाट हटाउन नसकेको प्रष्टै देखिएको छ ।
हाल त्रिपुरामा पनि सेना परिचालन गरिएको छ । आसामको राजधानी गुहावटीमा प्रहरी र प्रदर्शनकारीबीच भिडन्त भएको थियो । सरकारले प्रदर्शन रोक्न भनेर विभिन्न ठाउँहरुमा कफ्र्यु जारी गरेको छ । यसअगाडि विरोध प्रदर्शनका कारण आसामका मुख्यमन्त्री सर्बानन्द सोनोवाल विमानिस्थलमा रोकिएका थिए । उनी गुहावटी विमानिस्थलमा रोकिएका थिए ।
अब प्रमाणिकरण भएपछि उक्त विधेयक कानून बन्नेछ ।
